This is Sparta.........΄Αρθρο στην Εφημερίδα των Συντακτών

TουΤάσου Παππά

Κάποτε μιλάγαμε για τα εκλογικά οχυρά των κομμάτων. Τα κάστρα όμως πέφτουν. Οι εργατικές συνοικίες του Παρισιού, που ψήφιζαν σταθερά τους κομμουνιστές, έχουν περάσει στον έλεγχο της Ακρας Δεξιάς εδώ και αρκετά χρόνια. Η Κρήτη ήταν το καύχημα της λεγόμενης δημοκρατικής παράταξης. Από τον Ελευθέριο Βενιζέλο στον Γεώργιο Παπανδρέου και για μια μεγάλη περίοδο στο ΠΑΣΟΚ, όποιον κι αν είχε αρχηγό. Σήμερα το άλλοτε «πράσινο» νησί έχει βαφτεί ροζ και απ' ό,τι φαίνεται δύσκολα θα αλλάξει χρώμα. Παρά το γεγονός όμως ότι όλοι έχουμε συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι οι παραδόσεις σπάνε, υπάρχουν εκπλήξεις πρώτου μεγέθους, αδιανόητες ακόμη και σε περιόδους πολιτικής ρευστότητας και εκλογικής κινητικότητας. Για παράδειγμα, κομμουνιστής δήμαρχος στη Σπάρτη μόνο σαν ανέκδοτο μπορούσε να ακουστεί. Κάτι ανάλογο με το «αριστερός πρόεδρος στον Λευκό Οίκο». Εγινε όμως κι αυτό.



Δήμαρχος στη Σπάρτη λοιπόν ένας δηλωμένος κομμουνιστής. Το εντυπωσιακό είναι ότι εξελέγη χωρίς την υποστήριξη του ΚΚΕ, αφού το κόμμα κατέβασε άλλον υποψήφιο στην πόλη. Ο λόγος; Μάλλον επειδή ο Βαγγέλης Βαλιώτης είχε διαμορφώσει ένα ψηφοδέλτιο ευρύχωρο, στο οποίο συμμετείχαν τοπικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, της Ν.Δ. και του ΠΑΣΟΚ. Ηταν, μ’ άλλα λόγια, κόντρα στη γραμμή της ηγεσίας, η οποία δεν ήθελε επαφές με ανθρώπους που δεν ήταν στο κόμμα ή τον περίγυρό του. Μια γραμμή που εφαρμόστηκε αυστηρά, ακόμη και σε κείνες τις περιπτώσεις που αντίπαλοι των υποψηφίων που υποστήριζε ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν παράγοντες με πολλές γκρίζες σελίδες στον βίο τους.

Οι εμπνευστές αυτής της πολιτικής μπορεί να επαίρονται ότι δεν μολύνθηκε το κόμμα από τα μικρόβια του ρεφορμισμού και του οπορτουνισμού, ωστόσο οι επιδόσεις των επίσημων υποψηφίων σε εθνικό επίπεδο ήταν κατώτερες των προσδοκιών. Και είναι λογικό. Τα κάστρα δεν πέφτουν με γιουρούσια και τον ενθουσιασμό των επιτιθέμενων, αλλά με υπομονή, ευέλικτη τακτική, ενότητα δυνάμεων και κυρίως με συμμαχίες. Χωρίς αυτές δεν έχεις ελπίδες κατίσχυσης. Μερικές φορές μάλιστα η συγκυρία σε υποχρεώνει να συνεργαστείς ακόμη και με τον διάβολο. Ο Λένιν και ο Τρότσκι δεν δίστασαν να το πράξουν.
Και ο ΣΥΡΙΖΑ προτίμησε να πάει στη μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών με «στενούς» υποψηφίους στη βάση της αντίθεσης μνημόνιο-αντιμνημόνιο, παρά να κάνει ανοίγματα σε ανθρώπους από άλλους πολιτικούς χώρους, με το σκεπτικό ότι όποιος δεν αντιστάθηκε σθεναρά στην κεντρική πολιτική δεν μπορεί να έχει τη στήριξη του κόμματος. Το αποτέλεσμα δεν τον δικαίωσε. Κι αν για το ΚΚΕ το πρόβλημα δεν είναι μεγάλο, αφού δεν έχει στρατηγική εξουσίας σε συνθήκες αστικής κυριαρχίας, ο ΣΥΡΙΖΑ που δηλώνει ότι θέλει να αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, δεν μπορεί να προχωρήσει μ’ αυτήν τη μονόχνοτη προσέγγιση στο ζήτημα των συμμαχιών.

Δεν συνιστά πειστική απάντηση ότι έχει στόχο την αυτοδυναμία, γιατί αυτό φαντάζει από δύσκολο έως απίθανο. Από την άλλη πλευρά, η κατεύθυνση που δίνει το κυβερνητικό πρόγραμμά του στο επίμαχο θέμα -συνεργασία με τις δυνάμεις που κινούνται από την αριστερή Σοσιαλδημοκρατία μέχρι την εξωκοινοβουλευτική Αριστερά- είναι μεν σωστή, ωστόσο στην περιοχή αυτή δεν υπάρχουν συνομιλητές. Η αριστερή Σοσιαλδημοκρατία ήδη έχει ενταχθεί στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ τα σχήματα που βρίσκονται στ’ αριστερά του δεν θέλουν καμία επικοινωνία μαζί του. Τον κατηγορούν ότι έχει συμβιβαστεί με το σύστημα και ότι παραπλανά τους εργαζομένους προκειμένου να τους εγκλωβίσει σε μια λογική που υπηρετεί τον εξανθρωπισμό του καπιταλισμού. Κι αυτό είναι, σύμφωνα με την ανάλυσή τους, αδύνατο σε περίοδο βαθιάς κρίσης.

Πρέπει πάντως να παραδεχτούμε ότι δεν είναι εύκολη υπόθεση οι πολιτικές συμμαχίες. Αν είσαι σε θέση ισχύος, μπορείς να επιβάλεις τους όρους σου, να γίνεις ο κεντρικός πόλος και να αντλείς δυνάμεις από τους μικρότερους δορυφόρους. Είναι η εκδοχή του ΠΑΣΟΚ της πρώτης περιόδου που λεηλατούσε ακόπως την Αριστερά και την Ενωση Κέντρου, όσο αυτή υπήρχε. Αν βρίσκεσαι σε μειονεκτική θέση, κουβαλάς βάρη από το κακόφημο παρελθόν σου και περνάς μια σοβαρή κρίση ταυτότητας, όπως το σημερινό ΠΑΣΟΚ, δεν έχεις πολλά περιθώρια για αυτόνομη πορεία. Προσκολλάσαι σ’ ένα μεγάλο κόμμα, προσπαθείς να επιβιώσεις όπως όπως και διεκδικείς τον ρόλο του μπαλαντέρ. Το ΠΑΣΟΚ με τη σημερινή ηγεσία του έχει κάνει τις επιλογές του. Είναι συνιστώσα της Δεξιάς. Δεν είναι τυχαίο ότι τα στελέχη του αθροίζουν τα ποσοστά του στα ποσοστά της Νέας Δημοκρατίας. Μπορείς βεβαίως να πατάς σε δύο βάρκες. Τότε όμως κινδυνεύεις να υποστείς αυτό που υπέστη η ΔΗΜΑΡ στις ευρωεκλογές.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, όπως κατεγράφη στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις σε εθνικό επίπεδο (2012, 2014), είναι πια μια ηγεμονική δύναμη. Για να γίνει όμως σταθερά πλειοψηφική πρέπει να αναμετρηθεί με το ερώτημα «με ποιους θα συνεργαστείτε;». Ενδεχομένως να μην υπάρχει καθαρή απάντηση έτσι όπως είναι διαμορφωμένο σήμερα το πολιτικό σκηνικό. Αφού όμως η Σπάρτη εξέλεξε κομμουνιστή δήμαρχο, γιατί να μην προκύψει και αριστερή κυβέρνηση στην Ελλάδα;
t.pappas@efsyn.gr