Πρωταγωνιστές οι ΓερμανοίΟι περισσότεροι αναλυτές καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά το προσφυγικό-μεταναστευτικό χρειάζεται πιο δυναμική ευρωπαϊκή ενοποίηση. Η Ε.Ε. πληρώνει ακριβά την έλλειψη κοινής εξωτερικής πολιτικής, κοινής πολιτικής άμυνας και κοινής πολιτικής ασφάλειας. Η αποσταθεροποίηση του Ιράκ, της Συρίας και της Λιβύης έγινε με αποφάσεις που πάρθηκαν κυρίως σε επίπεδο ΝΑΤΟ ή στρατιωτικά ισχυρών χωρών όπως είναι οι ΗΠΑ, η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Ουσιαστικά αντιμετωπίζουμε ένα ευρωπαϊκών διαστάσεων πρόβλημα, το οποίο δημιουργήθηκε από λάθος υπολογισμούς και στρατιωτικές επεμβάσεις, οι οποίες δεν αποφασίστηκαν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Παρά το γεγονός ότι χρειαζόμαστε περισσότερη Ευρώπη για να αποφύγουμε την επανάληψη λαθών στρατηγικής σημασίας και να αντιμετωπίσουμε τις νέες προκλήσεις, όλα δείχνουν ότι αναπτύσσεται πολιτική δυναμική στην κατεύθυνση της λιγότερης Ευρώπης.
Παρά τις διακηρύξεις, τις αποφάσεις των ηγετών και τις παρεμβάσεις των πολιτικών ομάδων στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το προσφυγικό-μεταναστευτικό δεν αντιμετωπίζεται σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η διαχείρισή του είναι μία κυρίως γερμανική υπόθεση, εξαιτίας της απροθυμίας των άλλων χωρών να συμβάλουν στη μετεγκατάσταση και στην οικονομική και κοινωνική ενσωμάτωση των προσφύγων. Τους τελευταίους 12 μήνες η Γερμανία δέχτηκε πάνω από 1 εκατ. πρόσφυγες, στους οποίους έδωσε άσυλο και την ευκαιρία για μια νέα ζωή. Η συμμετοχή της στην υποδοχή προσφύγων κυμαίνεται στο 80%-90% της συνολικής ευρωπαϊκής προσπάθειας.
Επειδή μάλιστα η ενσωμάτωση τόσο μεγάλου αριθμού προσφύγων στη γερμανική οικονομία και στην κοινωνία προκαλεί πολιτικές αντιδράσεις, η καγκελάριος κ. Μέρκελ πήρε την πρωτοβουλία για μια απευθείας συνεννόηση με τον πρωθυπουργό της Τουρκίας κ. Νταβούτογλου, αιφνιδιάζοντας τους περισσότερους Ευρωπαίους εταίρους, οι οποίοι πληροφορήθηκαν το αποτέλεσμα της γερμανοτουρκικής διαπραγμάτευσης εκ των υστέρων. Βασική θέση των Γερμανών είναι ότι πρέπει να υπάρξει άμεση και δραστική μείωση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, διαφορετικά οι δεξιοί λαϊκιστές που καλλιεργούν την ξενοφοβία θα αναπτύξουν κι άλλο τις δυνάμεις τους στην Ε.Ε. Επομένως έχουμε μία χώρα με προωθημένη πολιτική στο θέμα των προσφύγων, η οποία όμως αισθάνεται την ανάγκη να «καπελώσει» την ευρωπαϊκή διαδικασία λήψης αποφάσεων επειδή θεωρεί ότι η ευρωπαϊκή αντιμετώπιση του προβλήματος καθυστερεί απαράδεκτα.
Κόπωση Σουηδίας και Αυστρίας
Η Σουηδία και η Αυστρία είναι οι δύο άλλες χώρες οι οποίες ακολούθησαν προωθημένη στρατηγική στο ζήτημα των προσφύγων στη διάρκεια του 2015. Η Σουηδία έδωσε άσυλο σε 160.000 πρόσφυγες και η Αυστρία σε 90.000. Πρόκειται για αριθμούς που ξεπερνούν αναλογικά την προσπάθεια της Γερμανίας εφόσον αφορούν δύο χώρες με μικρό πληθυσμό. Φαίνεται όμως ότι ξεπεράστηκαν τα όρια της κοινωνικής και πολιτικής αντοχής του συστήματος, με αποτέλεσμα η άκρα Δεξιά να έχει ήδη τη δημοσκοπική πρωτιά στην Αυστρία και στη Σουηδία. Αναπόφευκτα αυστηροποιείται η πολιτική που ακολουθούν οι κυβερνήσεις των δύο χωρών για να περιοριστούν οι κοινωνικές αντιδράσεις και η πολιτική ενίσχυση της άκρας Δεξιάς. Εάν κρίνουμε από τις διπλωματικές κινήσεις σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο, το 2016 η Γερμανία θα είναι η μόνη χώρα της Ε.Ε. η οποία θα συνεχίσει, σε μεγάλη κλίμακα, την προσπάθεια ένταξης προσφύγων στην οικονομία και την κοινωνία της.
Αποστάσεις ασφαλείας
Ολες οι άλλες χώρες κρατούν αποστάσεις ασφαλείας από το ζήτημα. Στη Γαλλία δεν θέλουν πρόσφυγες, σε μεγάλο αριθμό, γιατί ήδη το Εθνικό Μέτωπο της κ. Λεπέν αποτελεί τη μεγαλύτερη πολιτική δύναμη της χώρας και έχουν πρόβλημα με την ισλαμική τρομοκρατία. Στο Ηνωμένο Βασίλειο δεν θέλουν πρόσφυγες και η χαώδης κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα σε σχέση με την Τουρκία και τον Βαλκανικό Διάδρομο μπορεί να αποτελέσει ισχυρό επιχείρημα των υποστηρικτών του Brexit εν όψει του δημοψηφίσματος της 23ης Ιουνίου. Η Ισπανία έχει λύσει το πρόβλημα που είχε με τις προσφυγικές-μεταναστευτικές ροές πριν από μερικά χρόνια με ένα συνδυασμό αυστηρού ελέγχου των συνόρων και πολιτικής συνεννόησης με τις κυβερνήσεις των αφρικανικών χωρών προέλευσης των προσφύγων και των μεταναστών. Η Ιταλία, όπως και η Ελλάδα, είναι χώρα διέλευσης προσφύγων, δεν ενδιαφέρεται δηλαδή τόσο για την ενσωμάτωσή τους όσο για την προώθησή τους σε άλλους προορισμούς. Ακόμη πιο αυστηρή είναι η πολιτική που ακολουθούν στο θέμα οι πρώην ανατολικές χώρες που είναι μέλη της Ε.Ε. Δεν θέλουν να υποδεχτούν πρόσφυγες ούτε να εφαρμόσουν την ποσόστωση για τη μετεγκατάσταση 160.000 προσφύγων που έχουν ήδη καταφύγει στην Ελλάδα και την Ιταλία. Από τη στιγμή που μόνο η Γερμανία ακολουθεί πολιτική υποδοχής και ενσωμάτωσης προσφύγων σε μεγάλη κλίμακα είναι εξαιρετικά δύσκολο να εφαρμοστεί και η ευρωτουρκική συμφωνία, που σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, θα οριστικοποιηθεί στη Σύνοδο Κορυφής της 17ης και 18ης Μαρτίου. Η συμφωνία αυτή προβλέπει την αναγκαστική επιστροφή στην Τουρκία όλων των προσφύγων και των μεταναστών που θα περάσουν από τα εδάφη της στην Ελλάδα με αντάλλαγμα τη μετεγκατάσταση απευθείας από την Τουρκία σε χώρες- μέλη της Ε.Ε. ενός πρόσφυγα για κάθε πρόσφυγα που θα επιστρέφει υποχρεωτικά από την Ελλάδα στην Τουρκία. Εφόσον οι περισσότερες χώρες-μέλη της Ε.Ε. δηλώνουν ότι δεν θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμα μετεγκατάστασης των προσφύγων ή θα έχουν μια εξαιρετικά μικρής κλίμακας συμμετοχή, το πιθανότερο είναι ότι η ευρωτουρκική συμφωνία θα εξελιχθεί σε μία γερμανοτουρκική υπόθεση.
Αλλαγή συσχετισμών
Δεν υπάρχουν οι πολιτικές δυνατότητες για την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής στρατηγικής για την αντιμετώπιση του προσφυγικού-μεταναστευτικού. Στο Ηνωμένο Βασίλειο κυριαρχεί το δημοψήφισμα για το Brexit και θεωρείται αυτονόητο ότι το Λονδίνο θα αυτοεξαιρεθεί από την πολιτική που θα αποφασιστεί στις Βρυξέλλες. Στη Γαλλία οι πολιτικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν κρίσιμες προεδρικές εκλογές το 2017 και δεν θέλουν να διευκολύνουν το έργο του Εθνικού Μετώπου και της κ. Λεπέν, υιοθετώντας μια, γερμανικού τύπου, προωθημένη πολιτική στο προσφυγικό-μεταναστευτικό.
Το κλίμα που επικρατεί στην Ε.Ε. έδωσαν οι βουλευτικές εκλογές στη Σλοβακία, όπου ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός προσπάθησε να επανεκλεγεί στη βάση μιας ξενοφοβικής ρητορικής και κατάφερε να επιτύχει την άνοδο υπερσυντηρητικών και ακροδεξιών κομμάτων που τάσσονται κατά της οργανωμένης υποδοχής προσφύγων. Το Σοσιαλιστικό Κόμμα παραμένει πρώτο με διαφορά στη Σλοβακία αλλά η αποδυνάμωσή του κάνει εξαιρετικά δύσκολο το σχηματισμό σταθερής κυβέρνησης. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι δύο κεντροδεξιά κόμματα που ανήκουν στο ΕΛΚ κινήθηκαν κάτω από το όριο του 5% και βρέθηκαν εκτός Βουλής. Στη Σλοβακία, όπως στην Πολωνία και στην Ουγγαρία, το προσφυγικό-μεταναστευτικό προσδιορίζει σε μεγάλο βαθμό τις πολιτικές εξελίξεις χωρίς να κινδυνεύουν αυτές οι χώρες από ένα μεγάλο προσφυγικό κύμα εφόσον δεν είναι στους προορισμούς που επιλέγουν οι πρόσφυγες και οι μετανάστες.
Το προσφυγικό-μεταναστευτικό δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά όσο δεν υπάρχει κοινή ευρωπαϊκή στρατηγική και η αρνητική αντίδραση που προκαλεί στην κοινή γνώμη των περισσότερων χωρών-μελών της Ε.Ε. ενισχύει τα υπερσυντηρητικά και ακροδεξιά κόμματα, τα οποία αγωνίζονται πολιτικά για λιγότερη και όχι περισσότερη Ευρώπη.
Κίνδυνος για την Ελλάδα
Το προσφυγικό-μεταναστευτικό ξέφυγε από κάθε έλεγχο και με τη βοήθεια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η οποία κατάργησε τους ελέγχους στα σύνορα και επέτρεψε να αυξηθούν οι ροές προς την Ε.Ε. μέσω Ελλάδας στο 1 εκατομμύριο άτομα το χρόνο.
Ετσι όπως εξελίσσονται τα πράγματα, η Ελλάδα κινδυνεύει να βρεθεί σε ένα κενό στρατηγικής. Ενώ έχουμε κάθε συμφέρον να κινηθούμε προς την κατεύθυνση της περισσότερης Ευρώπης για να μοιραστούμε τα προβλήματά μας με τους Ευρωπαίους εταίρους, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ στήριξε αντικειμενικά τη δυναμική υπέρ της λιγότερης Ευρώπης. Επιπλέον, η αδυναμία επεξεργασίας κοινής ευρωπαϊκής στρατηγικής οδηγεί στην αναβάθμιση του ρόλου της Τουρκίας η οποία μετατρέπεται σε προνομιακό εταίρο της Γερμανίας, ενδεχομένως και του συνόλου της Ε.Ε. Χρειάζονται σοβαρές διορθωτικές κινήσεις για να σταματήσει η διολίσθηση της χώρας μας σε πρωτοφανείς και απαράδεκτες καταστάσεις.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου