Στον κύκλο με την κιμωλία (ή αλλοιως στον κύκλο με τα ψέμματα)

Όταν η Τυραννία είναι Νόμος, η εξέγερση δεν είναι απλά ο τρόπος ζωής, που έχει το περισσότερο νόημα . Όπως διδάσκουν ο Αρμόδιος και ο Αριστογείτονας, γίνεται ΚΑΘΗΚΟΝ.

=======================================================================

Της Α. ΣΠΑΝΟΥ

O εμπαιγμός ήταν διπλός: οι ελληνικές κυβερνήσεις έκαναν πως εφαρμόζουν, η τρόικα έκανε πως ελέγχει, και ο καιρός περνούσε. 

Και οι δύο πλευρές συμφωνούσαν πως το ελληνικό πρόγραμμα  επιτυγχάνει , ενώ αποτύγχανε παταγωδώς στο πεδίο των διαρθρωτικών αλλαγών και των μεταρρυθμίσεων. Σχεδόν πέντε χρόνια γίνεται συζήτηση  για την κατάρρευση των ταμείων και το ι διάστημα δίνονται αφειδώς συντάξεις στα 53.

 

Η τρόικα, που σταθερά πιέζει για οδυνηρές παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό, δεν έβαλε ποτέ  προαπαιτούμενο για την εκταμίευση κάποια  δόσης να καταργηθούν εδώ και τώρα οι προκλητικά πρόωρες συντάξεις. Σχεδόν πέντε χρόνια γίνεται συζήτηση για  την οργιώδη φοροδιαφυγή, αλλά ποτέ οι πιστωτές  δεν έβαλαν πραγματικά ως όρο συνέχισης της χρηματοδότησης,  την καταπολέμηση της στην πράξη. Οι διασταυρώσεις ανάμεσα στις καταθέσεις και τα δηλωμένα εισοδήματα γίνονται και γίνονται και γίνονται, οι θεσμικοί εταίροι και δανειστές φωνάζουν και απειλούν και εξοργίζονται, αλλά σε καμία φάση μέχρι τώρα δεν έδειξαν ότι πραγματικά το εννοούν.

 

Πριν από τις ευρωεκλογές και οι δύο πλευρές συμφώνησαν στη θεωρία του success story. Βερολίνο και Βρυξέλλες συνεχάρησαν την κυβέρνηση για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος, την άφησαν να το μοιράσει κατά προτεραιότητα στους ένστολους, όπως την αφήνουν κάθε φορά να κόβει το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων, που είναι το μοναδικό διαθέσιμο αναπτυξιακό εργαλείο. Στο μεταξύ, έδιναν κι έπαιρναν οι συστάσεις από τους έξω για την ανάγκη να γίνουν μεταρρυθμίσεις, αλλά το μόνο που γινόταν ήταν η συρρίκνωση του στρεβλού κοινωνικού κράτους που είχαμε, η διάλυση του ιδιωτικού τομέα από την έλλειψη ρευστότητας, η εκτίναξη σε εφιαλτικά ύψη της ανεργίας, η διάχυση της φτώχειας και η διεύρυνση των ανυπόφορων οικονομικών ανισοτήτων. Κάπως έτσι φτάσαμε στο προγραμματισμένο τέλος του τρέχοντος προγράμματος προσαρμογής, που όμως δεν είναι καθόλου ευτυχές. Γιατί η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖοποιήθηκε για λόγους εκλογικής σκοπιμότητας και άρχισε να εξαγγέλλει απεμπλοκή από το ΔΝΤ, τέλος της λιτότητας, απαλλαγή από την τρόικα. Αυτή η αντιμνημονιακή έξαψη, σε συνδυασμό με το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών και επικράτησης ενός κόμματος που έρχεται με την-εκτός ευρωπαϊκού πλαισίου- υπόσχεση ότι θα σκίσει τα μνημόνια και θα διαπραγματευτεί επιθετικά το κούρεμα του χρέους, δημιούργησε το τέλειο αδιέξοδο: οι αγορές έκλεισαν, οι πιστωτές αγρίεψαν και αποφάσισαν να παίξουν το παιχνίδι κανονικά, όχι κάνοντας τα στραβά μάτια, ούτε σπρώχνοντας κάτω από το χαλί τις εκκρεμότητες, αλλά αξιώνοντας πραγματική τήρηση των συμφωνηθέντων. Για παράδειγμα, το ενιαίο μισθολόγιο στο Δημόσιο είναι ψηφισμένο από το 2012 αλλά τώρα βγήκε ο λογαριασμός της μη πλήρους εφαρμογής του.

Η κυβέρνηση με δραματικό τρόπο έμαθε ότι η φιλία με το Βερολίνο δεν ήταν αληθινή και ότι η πολιτική αλληλεγγύη των εταίρων εξαντλήθηκε. Τώρα οι δανειστές βλέπουν απέναντι τους τη χώρα, πέρα από κόμματα, και επιζητούν μια εθνική δέσμευση, που, αφού δεν επιτυγχάνεται με το καλό, θα επιτευχθεί με το κακό. Προφανώς και δεν πρόκειται να κάνουν αυτοκριτική, ούτε έχει και πολύ νόημα να ψάχνει κανείς αν η άνοδος των Podemos στην Ισπανία,  παίζει ρόλο στη διαμόρφωση της στάσης τους απέναντι μας, ούτε αν το ΔΝΤ θέλει να μπλοκάρει τη δόση για να μείνει η κυβέρνηση που μπορεί να προκύψει μετά από πρόωρες εκλογές χωρίς λεφτά την άνοιξη του 2015, όταν θα πρέπει να εξυπηρετηθούν σημαντικές δανειακές υποχρεώσεις. Όλα αυτά και ακόμη περισσότερα έχουν σημασία, όχι όμως όση η ανάγκη να βρεθεί άμεσα τρόπος άρσης του αδιεξόδου με ελληνική πρωτοβουλία, γιατί το αδιέξοδο είναι βασικά δικό μας, αφού οι επιπτώσεις αφορούν εμάς, ανεξάρτητα από το αν αυτό είναι δίκαιο ή άδικο, αναμενόμενο ή αιφνιδιαστικό, σωστό ή λάθος.

Τώρα είμαστε ξανά στην άκρη του γκρεμού. Μετά από σχεδόν πέντε χρόνια στο μηχανισμό στήριξης διαγράφεται ο κίνδυνος επιστροφής στο σημείο εκκίνησης της κρίσης. Και αυτό είναι κάτι αδιανόητο για όσους έχασαν τη δουλειά και την αξιοπρέπεια τους, τις βεβαιότητες και την ελπίδα τους, την ασφάλεια τους και τη ζωή που είχαν. Ποιος αντέχει να ξεκινήσει πάλι από την αρχή.  Και τι άλλο μπορεί να δώσει κανείς για να απομακρυνθεί ο εφιάλτης μιας εθνικής καταστροφής

Η απάντηση δεν ενδιαφέρει τους πιστωτές, αλλά καθορίζει τις πολιτικές εξελίξεις και το οικονομικό/κοινωνικό μέλλον. Το πολιτικό σύστημα, που ευθύνεται για τη φρενήρη κάθοδο, θα πρέπει τώρα να πει ένα μέρος της αλήθειας: ότι η χώρα μας δεν μπορεί να σταθεί χωρίς τη στήριξη των θεσμικών εταίρων και πιστωτών, ότι η επιστροφή στις αγορές περνά μέσα από σαρωτικές μεταρρυθμίσεις, ότι οι συντάξεις θα μειωθούν, τα όρια ηλικίας θα αυξηθούν, το Δημόσιο θα περιοριστεί, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει η οικονομική δυνατότητα για να μη συμβεί αυτό. Και ότι ο μόνος τρόπος για να μη γίνει αφόρητη η επόμενη φάση είναι να προσελκυθούν επενδύσεις και να πληρώσουν οι αφορολόγητοι της ελίτ.

Κανείς δεν θέλει να ακούσει μια δυσάρεστη περιγραφή της επόμενης μέρας, αλλά, όπως και στη ζωή, η πραγματικότητα υπάρχει ακόμη και όταν την κρύβουν - συναινετικά.